Stymulacja Słuchowa metodą Johansen IAS

Metoda oparta jest na specjalnie nagranej na syntetyzatorze muzyce. Muzyka ta jest skomponowana tak, aby obejmować swoim zakresem różne częstotliwości potrzebne do stymulacji słuchowej. Słuchana jest w domu przez słuchawki przez 10 minut dziennie.

Jej twórcą jest dr Kjeld Johansen - duński nauczyciel i psycholog, dyrektor Bałtyckiego Laboratorium Badań Nad Dysleksją ( www.dyslexia-lab.dk). W swojej pracy Johansen oparł się na doświadczeniach Christiana A. Volfa. Zaletą metody Indywidualnej Stymulacji Słuchu Johansena jest: jej dostępność dla osób mieszkających daleko od dużych ośrodków, gdyż ma miejsce w domu dziecka, to, że odbywa się w przyjaznym, bezpiecznym, domowym otoczeniu, co jest istotne dla wielu dzieci np. z autyzmem w trakcje stymulacji Johansena IAS nie ma konieczności rezygnowania z innych form terapii, jakimi objęte jest dziecko w tym samym czasie. Diagnoza w Indywidualnej Stymulacji Słuchu Johansena opiera się na badaniu audiometrii tonalnej oraz testach mowy utrudnionej w tym teście dychotycznym - istotnych dla procesu uczenia się aspektów prawidłowego przetwarzania bodźców słuchowych. Program terapeutyczny w formie indywidualnie filtrowanej muzyki instrumentalnej nagrywany jest na płyty CD. Dziecko otrzymuje płytę do domu i słucha jej codziennie przez 10 minut przez słuchawki. Postępy terapii kontrolowane są co 4 do 8 tygodni (zależnie od wieku), za każdym razem dziecko otrzymuje nową specjalnie dla niego przygotowaną płytę CD z programem terapeutycznym. Program stymulacji trwa 6-10 miesięcy. Metoda Indywidualnej Stymulacji Słuchu dr Johansena stosowana jest w wielu krajach na świecie, cieszy się uznaniem w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Francji i Austrii. W USA terapia Johansena znana jest pod nazwą Hemisphere Specific Auditory Stimulation (HSAS), w Skandynawii jako Auditory Discrimination Therapy (ADT) . Inne terapie dźwiękiem w formie treningów słuchowych - Metoda Tomatisa, AIT (Auditory Integration Training), Samonas Sound Therapy. Indywidualny Program Stymulacji Słuchowej nagrany na płyty CD do odtwarzania w domu lub szkole.

terapia

Stymulacja słuchowa wg dr Kjelda Johansena poprawia przetwarzanie bodźców słuchowych. Jeśli u dziecka występują centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego wówczas ma ono problemy z prawidłowym różnicowaniem dźwięków,lokalizacją źródła dźwięku, rozpoznawaniem wzorców dźwiękowych, analizą czasowych aspektów sygnału dźwiękowego, umiejętnością rozumienia mowy zniekształconej, rozumieniem mowy w hałasie. To znaczy, że osoba z tym zaburzeniem nie ma możliwości pełnego wykorzystania słyszanego sygnału akustycznego przy prawidłowym jego odbiorze w strukturach obwodowych (Katz, 1994). W konsekwencji często pojawiają się trudności w rozwoju mowy, prawidłowej artykulacji, uczeniu się, czytaniu, koncentracji uwagi, konstruowaniu wypowiedzi pisemnych, pianiu. W klasie dzieci z tym zaburzeniem mogą pozostawać na uboczu z powodu nieśmiałości, niskiej samooceny. Terapia słuchowa poprawia nie tylko przetwarzanie słuchowe, ale również:

Zdolność utrzymywania uwagi i koncentracji na wypowiedziach ustnych: czytanie, rozumienie mowy, artykulację, komunikację, samoocenę, harmonizuje napięcie mięśniowe co wpływa na postawę ciała, utrzymanie równowagi, koordynację ruchów, motorykę

Indywidualna Symulacja Słuchu dr Kield Johansena IAS dla dzieci, młodzieży, dorosłych z trudnościami w słuchaniu, mówieniu i pisaniu.

  • Pracujemy z dorosłymi, młodzieżą oraz z małymi dziećmi (od 3 roku życia):
  • z opóźnionym rozwojem mowy
  • z dysleksją
  • z ADHD
  • z zaburzeniami koncentracji
  • z zaburzeniami uwagi słuchowej
  • z zaburzeniami percepcji słuchowej
  • z trudnościami w zrozumieniu i zapamiętaniu instrukcji, poleceń
  • z osobami z porażeniem mózgowym
  • z osobami, które wykazują nadwrażliwość na dźwięki
  • z osobami z autyzmem

O ile klasyczny trening uwagi słuchowej wg. metody A. A. Tomatisa realizowany jest w oparciu o zestaw stacjonarnego sprzętu a sama terapia przebiega w specjalistycznym gabinecie pod nadzorem i kontrolą przeszkolonego terapeuty, o tyle Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS) należy do grupy oddziaływań terapeutycznych realizowanych w warunkach domowych zgodnie z przygotowanym, indywidualnym programem. Nie jest w tej formie terapii wymagany specjalistyczny sprzęt.

Trening słuchowy wg Metody Tomatisa prowadzony w krótkim okresie charakteryzuje się dużą intensywnością. Natomiast domowy program treningu słuchu - Johansen IAS, prowadzony w optymalnym klimacie domowym jest odpowiedni dla dłuższej i łagodniejszej terapii. Wymaga jednak dużo większej dyscypliny i konsekwencji w realizacji programu terapeutycznego jeśli oddziaływanie ma przynieść oczekiwany skutek.

Co do samej istoty metoda Johansena jest zbliżona do metody Tomatisa a w wielu miejscach korzysta z osiągnięć i założeń francuskiego prekursora. Różni się jednak sposobem realizacji samego procesu terapeutycznego.

Metoda Johansena Indywidualna Stymulacja Słuchu (IAS), została stworzona przez dr Kjelda Johansena - duńskiego nauczyciela i psychologa. Oparta jest na specjalnie nagranej na syntetyzatorze muzyce. Muzyka ta jest skomponowana tak, aby obejmować swoim zakresem różne częstotliwości potrzebne do stymulacji słuchowej. Słuchana jest w domu przez słuchawki przez 10 minut dziennie. Postępy są kontrolowane co 4-10 tygodni (w zależności od wieku), wtedy podejmowane są decyzje o ewentualnych zmianach płyt CD. Cały program trwa 6-18 miesięcy - dzieci najczęściej potrzebują 9-10 miesięcy.

Każde dziecko otrzymuje indywidualny program, który będzie najlepiej pasował do jego możliwości słuchowych i możliwości do nauki.

Jak słuchamy Johansen CD?

  • 10 minut codziennie
  • stały w ciągu dnia czas słuchania
  • w cichym spokojnym miejscu
  • w czasie słuchania nie jemy, nie czytamy, nie oglądamy telewizji, nie rozmawiamy i nie gramy aktywnie w gry
  • podczas trwania treningu nie słuchamy innej muzyki przez słuchawki
  • słuchamy będąc zrelaksowanym
  • wiele dzieci chętnie słucha w łóżku
  • przy problemach z utrzymaniem uwagi może pomóc: malowanie, układanie łatwych puzzli, klocki Lego, plastelina, przytulanka.

Lateralizacja - asymetria czynnościowa prawej i lewej strony ciała ludzkiego, która wynika z różnic w budowie i funkcjach obu półkul mózgowych. Ogólnie przyjęto, że lewa część mózgu kontroluje prawą stronę naszego ciała i odwrotnie: - kiedy lewe ucho rejestruje dźwięk to jest on najpierw, przede wszystkim rejestrowany w prawej półkuli mózgowej. Wizualny obraz z prawych części pól widzenia każdego z oczu będzie dekodowany w lewej półkuli mózgowej. Kiedy u osoby praworęcznej prawa ręka wykonuje ruch jest to kontrolowane przez lewą półkulę.

  • Rozwój słuchowej lateralizacji:
  • od 4-5 roku życia większość dzieci wykazuje preferencje prawego ucha podczas słuchania mowy
  • rozumienie wyrazów jest wspomagane przez ułożenie głowy względem dźwięku, pozycję i lokalizację dźwięku przez co jest wzmacniana i organizowana integracja prawej i lewej półkuli
  • 4 i 5,6 - cio letnie dzieci wykazują aktywność prawej półkuli dla rozumienia całych wyrazów. Starsze dzieci aktywują lewą półkulę, aby dekodowanie słuchowe było szybsze, a znajomość wyrazów i dźwięków większa.

Osoby z preferencją lewego ucha słyszą lepiej jak coś jest powiedziane (np. intonacja) niż co jest powiedziane. Osoby z preferencją prawego ucha są bardziej nastawione na treść tego czego słuchają.

  • Mieszana lateralizacja słuchowa:
  • znaleziono wiele związków między mową i czytaniem a prawidłowością zapisu w grupie osób, u której występowała różna dominacja ręki i ucha
  • stwierdzono, że więcej problemów z czytaniem miały grupy uczniów leworęcznych i ci uczniowie, u których występowały problemy z preferencją lub niepewną preferencją lewego ucha
  • nie stwierdzono problemów z czytaniem u uczniów z lateralizacją prawostronną i jasną dominacją prawego ucha

  • Zmiana lateralizacji:
  • jeśli zmusimy dziecko do używania niewłaściwej ręki może to być przyczyną powstania wielu problemów
  • osłabienie słuchania prawym uchem podczas krytycznego okresu czasu może wywołać zmianę preferencji ucha na ucho lewe
  • tylko 5 db różnicy wystarczy aby wpłynąć na zmianę dominacji ucha - dalsze zmniejszenie głośności w prawym uchu może prowadzić do dominacji lewego ucha
  • zmiana lateralizacji w dzieciństwie może prowadzić do powstania problemów.

Kjeld Johansen był zdania, że są różnice w funkcjonowaniu prawego i lewego ucha. Sądził, że można podnieść wydajność słuchowej stymulacji poprzez dokładne działanie na problematyczne obszary (zgodnie z wynikami audiogramu). Wierzył, że poprzez stymulację specyficznych obszarów można zredukować nadwrażliwość słuchową.

Więcej informacji na temat Indywidualnej Stymulacji Słuchu dr K. Johansena na stronie www.johansen-ias.pl